บทนำ: จาก “รู้จัก AI” สู่ “ใช้ AI จนเป็นนิสัย”
ในยุคที่ AI กลายเป็นเครื่องมือสำคัญของการทำงาน หลายองค์กรเริ่มลงทุนในการฝึกอบรมให้พนักงานรู้จักและทดลองใช้ AI แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งคือ “เรียนจบแล้วลืม” หรือ “รู้แต่ไม่ใช้” เพราะการอบรมส่วนใหญ่ยังเน้นการให้ข้อมูลมากกว่าการฝึกให้เกิดพฤติกรรมจริง หากผู้บริหารต้องการให้ทีมสามารถใช้ AI ได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน การออกแบบโปรแกรมฝึกต้องไม่หยุดอยู่ที่ Training แต่ต้องมุ่งสู่ Transformation ที่เปลี่ยนวิธีคิด วิธีทำงาน และสร้างวัฒนธรรมการใช้เทคโนโลยีให้เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตการทำงานประจำวัน
ทำความเข้าใจรากเหง้าของปัญหา: ทำไมการฝึก AI จึงไม่เกิดผล
1. เน้นความรู้มากกว่าการลงมือทำ
หลักสูตรทั่วไปมักอธิบายว่า AI คืออะไร ใช้อย่างไร แต่ขาดการเชื่อมโยงกับบริบทจริงในงานของแต่ละคน การเรียนรู้ที่เน้นทฤษฎีมากเกินไปทำให้ผู้เรียนเข้าใจเพียงผิวเผิน ไม่สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับปัญหาจริง ส่งผลให้ขาดแรงบันดาลใจและไม่เห็นความสำคัญของการปรับตัวให้ทันยุค AI
2. ไม่มีแรงกระตุ้นต่อเนื่อง
เมื่อการอบรมสิ้นสุด พนักงานส่วนใหญ่มักกลับไปทำงานแบบเดิม เพราะไม่มีระบบติดตามผลหรือแรงผลักดันให้เกิดการนำไปใช้จริง โปรแกรมฝึกที่มีประสิทธิภาพควรต่อยอดหลังอบรม เช่น มอบหมายให้ทดลองใช้ AI ในงานจริง สร้างกิจกรรมแลกเปลี่ยนผลลัพธ์ หรือมี Mentor คอยให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด สิ่งเหล่านี้ช่วยเปลี่ยนจาก “การเรียนรู้ระยะสั้น” ให้กลายเป็น “พฤติกรรมระยะยาว”
3. ขาดความเข้าใจในคุณค่าที่แท้จริงของ AI
หลายคนยังไม่เห็นว่า AI จะช่วยให้เขาทำงานได้ดีขึ้นอย่างไร จึงไม่รู้สึกถึงความจำเป็นในการใช้งาน การอบรมที่ดีควรแสดงให้เห็นชัดว่า AI สร้างคุณค่าอย่างไรต่อบทบาทแต่ละตำแหน่ง เช่น ช่วยลดเวลาทำงานซ้ำซ้อน วิเคราะห์ข้อมูลได้เร็วขึ้น หรือเพิ่มคุณภาพการสื่อสารกับลูกค้า เมื่อผู้เรียนเห็นประโยชน์ที่จับต้องได้ เขาจะเกิดแรงจูงใจภายในในการใช้ AI อย่างต่อเนื่อง
Framework การออกแบบโปรแกรมฝึก: จากการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนพฤติกรรม
เพื่อเปลี่ยนจากการอบรมแบบผ่านๆ เป็นโปรแกรมที่ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริง ผู้บริหารควรออกแบบโปรแกรมฝึกด้วย 4 ขั้นตอนสำคัญดังนี้:
ขั้นที่ 1: Define – ระบุ Pain Point และเป้าหมายที่ชัดเจน
เริ่มจากการทำความเข้าใจปัญหาจริงของแต่ละทีม เช่น ทีมการตลาดเสียเวลามากกับการทำรายงาน หรือทีมขายต้องตอบอีเมลซ้ำๆ จากนั้นตั้งเป้าหมายที่วัดผลได้ เช่น “ลดเวลาทำงานซ้ำซ้อนลง 30% ภายใน 3 เดือน” เป้าหมายที่ชัดเจนจะช่วยให้ทุกคนเห็นทิศทางและคุณค่าของการใช้ AI ในงาน
ขั้นที่ 2: Design – ออกแบบการเรียนรู้แบบลงมือทำจริง (Active Learning)
แทนที่จะสอนเพียงทฤษฎี ให้เปลี่ยนเป็น Workshop ที่ให้ทีมใช้เครื่องมือ AI เช่น ChatGPT หรือ Midjourney เพื่อแก้ปัญหางานของตนเอง พร้อมรับ Feedback แบบเรียลไทม์ การฝึกแบบนี้จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจเชิงลึก เกิดความมั่นใจ และสามารถนำไปประยุกต์ได้ทันที
ขั้นที่ 3: Deploy – ผสาน AI เข้ากับ Workflow จริง
หลังจากการฝึกอบรม ควรมีการติดตั้งและนำ AI เข้าไปในกระบวนการทำงานจริง เช่น การสร้าง Bot ช่วยตอบอีเมล สร้างเทมเพลต AI สำหรับเขียนรายงาน หรือระบบแจ้งเตือนอัตโนมัติ การได้ใช้งานทุกวันจะช่วยให้ AI กลายเป็นส่วนหนึ่งของการทำงานโดยธรรมชาติ
ขั้นที่ 4: Develop – ติดตามผลและสร้างแรงจูงใจอย่างต่อเนื่อง
การติดตามผลและให้รางวัลคือหัวใจสำคัญของการสร้างวัฒนธรรมการใช้ AI เช่น การรายงานสถิติการใช้งานรายสัปดาห์ การแชร์ตัวอย่าง Best Practice หรือให้รางวัลสำหรับผู้ที่ประยุกต์ใช้ AI ได้สร้างสรรค์ สิ่งเหล่านี้ช่วยเสริมแรงจูงใจและกระตุ้นให้ทุกคนพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
Training ที่ดีต้องเปลี่ยนพฤติกรรม ไม่ใช่แค่เพิ่มความรู้
เมื่อทีมเข้าใจและเห็นคุณค่าของ AI จากการลงมือทำจริง จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับพฤติกรรม จาก “ทดลองใช้” ไปสู่ “ใช้เป็นนิสัย” และต่อยอดสู่ “การคิดเชิงนวัตกรรม” ที่มองหาโอกาสใหม่ๆ ในการประยุกต์ใช้ AI การเปลี่ยนแปลงนี้ไม่ได้เกิดจากแรงบังคับ แต่จากแรงจูงใจภายในที่ทำให้พนักงานรู้สึกว่า AI คือเครื่องมือที่ช่วยให้เขาทำงานดีขึ้น ฉลาดขึ้น และมีคุณค่ามากขึ้น พฤติกรรมเช่นนี้จะค่อยๆ กลายเป็นวัฒนธรรมองค์กรที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูล (Data-driven) และพร้อมต่อยอดเทคโนโลยีใหม่ๆ อย่างมั่นใจ
สรุปและข้อคิดสำหรับผู้บริหาร: จากการสอนสู่การสร้างวัฒนธรรม
การเปลี่ยนทีมให้ใช้ AI ได้จริงไม่ใช่เพียงเรื่องของการอบรม แต่คือการสร้างวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้และการปรับตัว ผู้บริหารจึงควรออกแบบโปรแกรมฝึกที่ผสมผสาน เป้าหมายที่ชัดเจน + การลงมือทำจริง + การติดตามต่อเนื่อง + การสื่อสารจากผู้นำ เพื่อให้ AI กลายเป็นส่วนหนึ่งของ DNA ทีม การที่ผู้นำแสดงตัวอย่างการใช้ AI ในงานประจำ จะเป็นแรงผลักสำคัญที่ทำให้ทีมกล้าเรียนรู้และพร้อมปรับตัวไปด้วยกัน
Call to Action: หากคุณคือผู้บริหารที่ต้องการสร้างทีมที่ใช้ AI ได้จริง เริ่มต้นจากการปรับแนวคิดของการฝึก เพราะ “Transformation เริ่มจาก Training ที่ถูกออกแบบอย่างมีเป้าหมาย ลงมือทำได้จริง และต่อยอดได้ในชีวิตการทำงานจริง”
Table of Contents
คุณยศธร วงษ์เสรี - ทอท
CEO & Co-Founder the company of interest limited
